منابع طبیعی و محصولات اصفهان از دیدگاه سیاح خارجی: ژان اوتر فرانسوی

منابع طبیعی و محصولات اصفهان از دیدگاه سیاح خارجی: ژان اوتر فرانسوی

اسپاهان شهر بسیار کهن و بسیار بزرگی است که در جلگه وسیعی ساخته شده و از هر سو به کوه منتهی می شود. نام درست آن سپاهان، یعنی جایگاه سپاهیان بوده است، از این رو به این نام خوانده شده است. شاهان ایران بیشتر سربازان خود را در آنجا گرد می آوردند، در آغاز از چهار روستای: شیران، کسک، جویبار و دشت که بوسیله طهورث و جمشید ساخته شده تشکیل گردیده است. کیقباد آن را پایتخت خود قرار داده و از همه جا نیرو و نفوس به آنجا آورده است، گروه زیادی یهودی هم، در زمان سلطنت بخت النصر، در محلهای جایگزین شده اند که آن را یهودیه یا یهودی نشین می نامند رزرو تور اصفهان. حسن رکن الدوله، پسر بویه دیلمی، دور آن دیوار جنگی به درازای ۲۲ میل ساخت و ۱۲ دروازده بر آن استوار کرد. این شهر ۱۲ محله دارد که هر یک شهری به شمار می رود.

خانه ها را از خشت و گل ساخته اند، زیرا چوب و سنگ در اسپاهان کم است. بیشتر بناها، طاقدار است. جلو هر یک ایرانی ساخته شده است. دیوارها سفید و آئینه کاری است. طاقها، طلاکاری شده و با رنگ آبی آسمانی رنگ آمیزی شده است. در بیشتر خانه ها، حوضخانه فواره دارد، ساخته اند که هم برای نیاز و هم برای خوشگذرانی است. و در هر خانه یک حلقه چاه و منبع آبی استوار کرده اند. آفر تور اصفهان

زاینده رود

گرچه زمین اسپاهان خیلی خشک است. اما در همه جای آن در ژرفای کم، به آب می رسند، که شورمزه، گچی، و سنگی است. ولی بر آب زاینده رود برتری دارد. در ازای این رودخانه ۱۵۰ کیلومتر است و سرچشمه آن در نزدیکیهای جوی سرد در زردکوه لرستان است. پس از اینکه از رودبار گذشت، به فیروزان می رسد و در بین اصفهان و جلفا، از زیر یک پل سنگی به نام سی و سه پل می گذرد و در پایان، در مرداب گاوخونی، در بخش رودشتن، فرو می رود. اگر به این رودخانه نام زاینده رود داده اند. به سبب زایش این رود، در مسیر جریان است. طول راه، شاخه های بسیار از این رودخانه برای آبیاری جدا می کنند و در تابستان ها از آب آن به اندازه ای گرفته می شود که دیگر چیزی نمی ماند و بی آنکه پاها خیس شود، می توان از آن گذشت. در زمستان ها آب فراوان است و سبب حاصلخیزی می شود. از این رو، به زاینده رود نام رودخانه زر، هم داده اند. قیمت تور اصفهان

میوه و سبزی در اصفهان

چه در اصفهان و چه در جلفا که شهر کوچک ارمنی نشین کنار آن است. باغچه ها و باغ های بی شماری دیده می شود و تمام سبزیجات سال که در اروپا یافت می شود، از آن جاها به دست می آورند. یک گونه هلو در این شهر یافت می شود که بسیار درشت تر و لطیف تر و شیرین تر از جاهای دیگر است. و نیز گونه های خربزه آن در زمانهای متفاوت به دست می آیند که هرگاه یکی تمام شود. دیگری به بازار می آید به طوری که در تمام سال می توان به این میوه دست یافت. آخرین گونه آن وقتی رسیده و خوب خواهد شد که مدتی در زمستان، در سقف خانه ها و انبارهای خشک و خنک آویزان نگهداشته شود، در اصفهان، برنج، گندم، جو، جو سیاه و یولاف ذرت، فراوان و ارزان است.

حیوانات اهلی در اصفهان

نژاد گوسفند اینجا، خوب است، و گوشت آن خیلی چرب می باشد. دنبه گوسفندان بزرگ و آویزان و تا زمین کشیده می شود و درازی و پهنای آنها برابر است. این دنبه فشرده ای از چربی می باشد که آن را آب کرده و برای روشن کردن چراغ به کار می برند. ثروتمندان از گوشت آنها نمی خورند، شاید از نظر مذهبی مانعی داشته باشد، یا اینکه برای تندرستی خوب نباشد. می گویند در گرمای خشک، موجب بیماریهای جگر و بروز صفرا، می شود. اما مردم کم درآمد از آن غذا درست میکنند ولی در تابستان ها کمتر خورده می شود.

مرغان و پرندگان و شکار

در اسپاهان پرندگان خوب و خوراکی فراوان است. در این شهر مرغان تخمگذار خیلی درشت تر و فربه تر از آنچه دیده بودم، پرورش می یابد. این مرغان گوشتشان سیاه رنگ است. در ایران شکار همگانی است و متأسفانه مردم، در از بین بردن پرندگان مفید، غمی به خود راه نمی دهند شکار خرگوش در اصفهان برای فروش به اروپائیان است. ارمنی ها هم مانند مسلمانان معمولا خرگوش نمی خورند. در بخش های اطراف این شهر قرقاول دیده نمی شود، اما کبک فراوان است و گونه ای از آن بسیار درشت بوده و پرهای زیبایی دارد که در اروپا دیده نمی شود. کوهستان ها پر از گوزن شاخ پهن است، شیر یافت نمی شود، پلنگ فروان است. گراز اگر چه خیلی درشت است اما خطر ندارد. این حیوان خسارات زیادی به کشت زارها وارد می کنند و اگر آن را شکار می کنند برای جلوگیری از خرابکاری و زیان است، نه برای خوردن.

پارچه و قماش در اصفهان

انگلیسی ها و هلندی ها در شهر اصفهان هر کدام دارای تجارت خانه ای بوده اند و مسئول واردات قماش و پارچه هلندی، چینی، داروها و ادویه های هندی و دیگر کالاهای خارجی به ایران بودند. این تاجران بیگانه در زمان های قبل سود های زیادی از فروش کالاهای خود در ایران می بردند ولی امروزه به علت فقر و بدبختی حاکم بر کشور، که در اثر حمله های متعدد به ایران رخ داده، اوضاع مانند قبل نیست و مردم به سختی خوراک روزانه خود را به دست می آورند.